فک یکی از مهمترین بخشهای بدن ما است که به ما امکان میدهد که غذا بخوریم، صحبت کنیم، خنده بزنیم و حتی خمیازه بکشیم. اما گاهی اوقات ممکن است فک ما به دلایل مختلفی قفل شود و این باعث ایجاد درد، ناراحتی و مشکلاتی در انجام این کارها شود. در این مقاله، ما به بررسی علت قفل شدن فک هنگام خمیازه ، علائم و روشهای درمان قفل شدن فک از جمله درمان خانگی قفل شدن فک میپردازیم.
علل قفل شدن فک و علائم آن | درمان قفل شدن فک چگونه است ؟
قفل شدن فک معمولا نشانهای از اختلال در مفصل فک است که به مفصل تمپوروماندیبولار (TMJ) معروف است. این مفصل، محل اتصال استخوان فک پایین به استخوان جمجمه است و به فک امکان حرکت به جلو، عقب، بالا و پایین را میدهد. این مفصل توسط یک صفحه کارتیلاژی به نام منیسک محافظت میشود که از اصطکاک و سایش استخوانها جلوگیری میکند. همچنین، چندین عضله، رباط و عصب به این مفصل متصل هستند و در حرکت و عملکرد آن نقش دارند.
به دلایل مختلفی، ممکن است این مفصل از کار بیفتد و باعث قفل شدن فک شود. برخی از علل شایع قفل شدن فک عبارتند از :
- آسیب یا ضربه به فک. اگر فک شما به دلیل یک تصادف، جراحی، ورزش یا هر عامل دیگری آسیب ببیند، ممکن است منیسک از جای خود جابجا شود یا شکاف یا پارگی پیدا کند. این میتواند باعث اختلال در حرکت فک و قفل شدن آن شود.
- استرس یا تنش عضلانی. اگر شما به دلیل استرس، اضطراب، خشم یا هر عامل دیگری عضلات فک خود را میلنگانید، ممکن است این باعث ایجاد فشار و التهاب در مفصل فک شود. این میتواند باعث قفل شدن فک یا احساس سفتی و درد در آن شود.
- عادات نامناسب مانند دندان قروچه، جویدن بیش از حد یا نگه داشتن تلفن بین گوش و شانه. این عادات میتوانند باعث ایجاد فشار غیر طبیعی بر روی مفصل فک شوند و باعث سایش منیسک یا آسیب به عضلات و رباطهای فک شوند. این میتواند باعث قفل شدن فک یا احساس درد و ناراحتی در آن شود.
- بیماریهای مفصلی مانند آرتریت. این بیماریها میتوانند باعث التهاب، تورم و تخریب استخوانها و کارتیلاژهای مفصل فک شوند. این میتواند باعث قفل شدن فک یا احساس درد و سفتی در آن شود. در ادامه به درمان قفل شدن فک میپردازیم .
برخی از علائم شایع قفل شدن فک عبارتند از :
- درد یا ناراحتی در فک، گوش، گردن، شانه یا سر. این درد ممکن است مداوم یا موقت باشد و ممکن است با حرکت فک یا فشار بر روی آن بدتر شود.
- سفتی یا کاهش قابلیت حرکت فک. شما ممکن است نتوانید فک خود را به طور کامل باز یا بسته کنید یا از یک طرف به طرف دیگر حرکت دهید. شما ممکن است احساس کنید که فک شما در یک وضعیت خاص گیر کرده است و نمیتوانید آن را تغییر دهید.
- صدای کلیک، کرک یا ساییدگی هنگام حرکت فک. این صداها ممکن است نشانهای از جابجایی یا سایش منیسک یا استخوانهای مفصل فک باشند. این صداها ممکن است همراه با درد یا بدون درد باشند.
- اختلال در همافزایی دندانها. شما ممکن است احساس کنید که دندانهای شما به درستی روی هم نمیافتند و این باعث ایجاد مشکلاتی در جویدن یا گفتگو شود.
علت قفل شدن فک هنگام خمیازه
خمیازه یک عمل طبیعی و ناخودآگاه است که همه ما انجام میدهیم. اما گاهی اوقات ممکن است هنگام خمیازه، فک ما قفل شود و این باعث ایجاد درد و ناراحتی شود. علت قفل شدن فک هنگام خمیازه ممکن است به دلایل زیر باشد.
- باز شدن بیش از حد فک. هنگام خمیازه، ما معمولا فک خود را به حداکثر میزان ممکن باز میکنیم. این میتواند باعث کشیدگی یا آسیب به عضلات و رباطهای فک شود. اگر مفصل فک قبلا آسیب دیده باشد یا منیسک جابجا شده باشد، ممکن است باز شدن بیش از حد فک باعث جابجایی بیشتر منیسک یا گیر کردن فک در یک وضعیت باز شود.
- تنش عضلانی یا استرس. هنگام خمیازه، ما معمولا عضلات صورت و گردن خود را میلنگانیم. اگر این عضلات قبلا تنش داشته باشند یا به دلیل استرس یا اضطراب متقلب شده باشند، ممکن است خمیازه باعث افزایش تنش و التهاب در آنها شود. این میتواند باعث قفل شدن فک یا احساس درد و سفتی در آن شود.
- ناهنجاریهای دندانی یا فکی. اگر دندانها یا فک شما به درستی همافزا شده نباشند یا اگر شما دارای ارتودنسی، پروتز دندان یا هر نوع سختی دیگری در دهان خود باشید، ممکن است خمیازه باعث ایجاد فشار غیر طبیعی بر روی مفصل فک شود. این میتواند باعث قفل شدن فک یا احساس درد و ناراحتی در آن شود. در ادامه به درمان قفل شدن فک میپردازیم .
روشهای درمان قفل شدن فک
قفل شدن فک ممکن است یک مشکل موقت یا مزمن باشد. در برخی موارد، ممکن است خود به خود برطرف شود یا با استفاده از روشهای درمان خانگی کاهش یابد. در برخی موارد دیگر، ممکن است نیاز به مراجعه به پزشک یا دندانپزشک و استفاده از روشهای درمانی بالینی باشد. در ادامه، برخی از روشهای درمان قفل شدن فک را معرفی میکنیم.
درمان خانگی قفل شدن فک
برخی از روشهای درمان خانگی که میتوانند به درمان قفل شدن فک و کاهش درد، التهاب و قفل شدن فک کمک کنند عبارتند از :
- استفاده از یخ یا گرما. شما میتوانید یک پاکت یخ یا یک پد گرم را بر روی محل دردناک فک خود قرار دهید و برای ۱۵ تا ۲۰ دقیقه نگه دارید. این کار را چند بار در روز تکرار کنید. یخ میتواند به کاهش تورم و التهاب کمک کند و گرما میتواند به افزایش خونرسانی و رفع تنش عضلانی کمک کند.
- مصرف داروهای ضد درد و ضد التهاب. شما میتوانید از داروهای ضد درد و ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID) مانند ایبوپروفن، ناپروکسن یا آسپرین استفاده کنید تا درد و التهاب فک خود را کاهش دهید. اما قبل از مصرف این داروها، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید و از میزان و مدت زمان مصرف آنها رعایت کنید. همچنین، اگر شما دارای هرگونه حساسیت یا عوارض جانبی نسبت به این داروها هستید، از مصرف آنها خودداری کنید.
- اجتناب از عادات نامناسب و فشار بر روی فک. شما باید از عاداتی مانند دندان قروچه، جویدن بیش از حد، نگه داشتن تلفن بین گوش و شانه یا لمس کردن فک خود با دست اجتناب کنید. این عادات میتوانند باعث افزایش فشار بر روی مفصل فک شوند و وضعیت آن را بدتر کنند. همچنین، شما باید از خوردن غذاهای سخت، چسبنده یا بزرگ اجتناب کنید و به جای آنها از غذاهای نرم، خمیری یا کوچک استفاده کنید. این کار میتواند به کاهش فشار بر روی فک و جلوگیری از قفل شدن آن کمک کند.
- انجام تمرینهای فک. شما میتوانید چند تمرین ساده را برای افزایش قابلیت حرکت و انعطافپذیری فک خود انجام دهید. برای مثال، شما میتوانید فک خود را به آرامی باز و بسته کنید، از یک طرف به طرف دیگر حرکت دهید، فک خود را به جلو و عقب ببرید یا فک خود را به طور متناوب بر روی دندانهای بالا و پایین قرار دهید. این تمرینها را برای ۵ تا ۱۰ دقیقه در روز و به صورت منظم انجام دهید.
مراجعه به دندانپزشک برای بررسی وضعیت دندانها و اصلاح هرگونه ناهنجاری
اگر روشهای درمان خانگی برای شما کافی نبوده یا اگر علائم شما شدید یا مزمن باشند، بهتر است به یک پزشک یا دندانپزشک مراجعه کنید و از روشهای بالینی برای درمان قفل شدن فک استفاده کنید. برخی از روشهای درمان بالینی که میتوانند به درمان قفل شدن فک کمک کنند عبارتند از :
- استفاده از دستگاههای دندانی. پزشک یا دندانپزشک ممکن است برای شما یک دستگاه دندانی مانند یک گارد دندان، یک اسپلینت یا یک ارتودنسی تجویز کند. این دستگاهها میتوانند به اصلاح همافزایی دندانها، کاهش فشار بر روی مفصل فک، جلوگیری از دندان قروچه یا حفظ فک در یک وضعیت مناسب کمک کنند.
- تزریق دارو یا بوتاکس. پزشک یا دندانپزشک ممکن است برای شما یک دارو یا بوتاکس را در محل دردناک فک یا عضلات اطراف آن تزریق کند. این کار میتواند به کاهش درد، التهاب، تنش عضلانی یا اسپاسم کمک کند. اما این روش ممکن است نیاز به تکرار داشته باشد و ممکن است عوارض جانبی مانند عفونت، خونریزی، تورم یا تغییر شکل فک داشته باشد.
- جراحی مفصل فک. در برخی موارد، پزشک یا دندانپزشک ممکن است تصمیم بگیرد که برای شما یک جراحی مفصل فک انجام دهد. این جراحی نوعی جراحی لثه است که میتواند به ترمیم یا جایگزینی منیسک، استخوانها یا کارتیلاژهای مفصل فک کمک کند. این جراحی معمولا زمانی انجام میشود که روشهای درمان دیگر موثر نباشند یا وضعیت مفصل فک شدید یا غیر قابل تعمیر باشد. این جراحی ممکن است نیاز به بیهوشی، بستری، تغذیه مایعاتی یا تونلزنی داشته باشد و ممکن است عوارض جانبی مانند عفونت، خونریزی، تورم، آسیب به عصبها یا اختلال در همافزایی دندانها داشته باشد.
نتیجه گیری از درمان قفل شدن فک
قفل شدن فک یک مشکل رایج است که میتواند به دلایل مختلفی از جمله آسیب، استرس، عادات نامناسب یا بیماریهای مفصلی ایجاد شود. این مشکل میتواند باعث ایجاد درد، ناراحتی و مشکلاتی در انجام کارهای روزمره شود. برای درمان قفل شدن فک ، میتوان از روشهای درمان خانگی مانند استفاده از یخ یا گرما، مصرف داروهای ضد درد و ضد التهاب، اجتناب از عادات نامناسب و فشار بر روی فک و انجام تمرینهای فک استفاده کرد. در برخی موارد، ممکن است نیاز به مراجعه به پزشک یا دندانپزشک و استفاده از روشهای درمان بالینی مانند استفاده از دستگاههای دندانی، تزریق دارو یا بوتاکس یا جراحی مفصل فک باشد. اگر شما یا کسی که میشناسید دچار قفل شدن فک هستید، بهتر است به یک پزشک یا دندانپزشک مراجعه کنید و از درمان خودداری نکنید.
