پر کردن دندان یک روش درمانی است که در آن یک ماده جامد، معمولاً جنسی مانند آمالگام یا کامپوزیت، درون یک حفره یا نقص در دندان قرار می‌گیرد تا آن نقطه را ترمیم کند. این روش معمولاً برای درمان دندان‌های دارای تخریب ناشی از پوسیدگی دندان، شکستگی یا نقص‌های دیگر استفاده می‌شود. هدف از پر کردن دندان، بهبود سلامت دندان، جلوگیری از افزایش تخریب و ایجاد یک سطح صاف و قوی در دندان آسیب‌دیده است.
چه زمانی باید برای پر کردن دندان (filling) به دندانپزشکی مراجعه کنید؟
شما باید به دندانپزشک مراجعه کنید اگر دارای هر یک از موارد زیر باشید:
درد دندان: اگر دچار درد دندان هستید، ممکن است نیاز به پر کردن دندان باشد تا مشکل را حل کنید.
- شکستگی دندان: اگر دندان شما شکسته یا ترک خورده باشد، لازم است که به دندانپزشک مراجعه کرده و ترمیم شود.
مهم است که به دوره‌های منظم دندانپزشکی رفته و دندانپزشک خود را در مورد وضعیت دهانی خود مطلع کنید.
پر کردن دندان (filling) با چه موادی انجام می شود؟
پر کردن دندان یا ترمیم دندان با استفاده از موادی انجام می‌شود که مقاومت مناسبی داشته باشند و به دندان شکل و قوام مورد نیاز را بدهند. مهمترین موادی که برای پر کردن دندان استفاده می‌شوند عبارتند از:
- آمالگام (Amalgam): یک آلیاژ فلزی که به جیوه مقدار کمی آهن، روی، نیکل و مس افزوده‌اند. این ماده به دلیل مقاومت بالا در برابر فشار و مقاومت شیمیایی، هنوز هم در برخی موارد استفاده می‌شود.
- کامپوزیت (Composite): این نوع پر کردن دندان از مواد رزینی و ذرات سرامیکی تشکیل شده است. کامپوزیت‌ها به خوبی با رنگ دندان هماهنگ می‌شوند و از لحاظ ظاهری طبیعی‌تر هستند.
- اینلی (Inlay) و آنلی (Onlay): این نوع ترمیم‌ها از طریق تهیه مدل دندان آسیب دیده و تهیه ترمیم خارج از دهان بر اساس این مدل صورت می‌گیرد. مواد متنوعی برای ساخت اینلی و آنلی از جمله طلا، پلیمرها و سرامیک‌ها استفاده می‌شود.
- گلاس آیونومر (Glass Ionomer): این نوع ماده معمولاً برای ترمیم دندان‌های کوچک در مناطق با بار فشاری پایین استفاده می‌شود و دارای خصوصیات شیمیایی خاصی است.
استفاده از هر یک از این مواد به ویژگی‌های دندان بیمار، نیازهای درمانی و توصیه‌های دندانپزشک بستگی دارد. برای تشخیص و تعیین نوع مناسب ترمیم، مشاوره با دندانپزشک حائز اهمیت است.
مراحل پر کردن دندان‌ها
پر کردن دندان یا ترمیم دندان اغلب به عنوان “فیلینگ” نیز شناخته می‌شود و معمولاً در مراحل زیر انجام می‌شود:
- تشخیص مشکل: در ابتدا، دندانپزشک مشکلات دندان را تشخیص می‌دهد و تصمیم می‌گیرد که آیا نیاز به پرکردن دارد یا خیر.
- تصویربرداری: در صورت لزوم، از تصاویر رادیوگرافی مثل ایکس‌ری دندان برای بهترین تشخیص استفاده می‌شود.
- محل مورد نظر محافظت می‌شود: دندان پزشک از محل پر کردن با یک دستگاه کوچک محافظت می‌کند تا از ترکیبات پرکننده بر دندان‌های سالم جلوگیری شود.
- حذف بافت آسیب‌دیده: با استفاده از مته‌ها و ابزارهای خاص، بافت آسیب‌دیده از دندان حذف می‌شود تا فضای مناسبی برای پر کردن و فیلینگ ایجاد شود.
- پاکسازی و آماده سازی: دندان پزشک فضا را پاکسازی کرده و آن را برای پر کردن آماده می‌کند. در این مرحله، ممکن است از مواد خاصی برای ایجاد سطح پذیری برای مواد پر کننده استفاده شود.
- پر کردن دندان: مواد پر کننده (فیلینگ) به دندان افزوده می‌شوند. این ممکن است مواد مختلفی مانند رزین‌های کامپوزیت یا آمالگام باشند.
- تراکم و تشکیل شکل: پس از افزوده شدن مواد پر کننده، دندان پزشک با استفاده از ابزارهای خاص تشکیل شکل و تراکم مواد را بررسی می‌کند.
- پلمپ و تثبیت: مواد پرکننده با استفاده از چشمه‌های نوری یا لامپ UV تثبیت می‌شوند. این گام به پایان رسیدن مراحل پر کردن دندان را نشان می‌دهد.
- تنظیم: دندان پزشک مطمئن می‌شود که فیلینگ به درستی تنظیم شده و با دندان‌های اطراف هماهنگ است. سپس دندان را تنظیم می‌کند تا به یک ظاهر طبیعی دست یابد.
در نهایت، دندان پزشک به شما توصیه‌های مراقبتی می‌دهد تا ماندگاری و عملکرد فیلینگ بهتر باشد.
چه کنیم تا نیاز به پر کردن دندان نداشته باشیم؟
برای جلوگیری از نیاز به پر کردن دندان و حفظ سلامت دندان‌ها، می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
- مراقبت دهانی منظم: دندان‌ها را حداقل دو بار در روز با مسواک و خیمردندان تمیز کنید. این کار به جلوگیری از تشکیل پلاک و خونریزی لثه‌ها کمک می‌کند.
- استفاده از نخ دندان: استفاده از نخ دندان به کنترل پلاک و حذف ذرات غذایی میان دندان‌ها کمک می‌کند و از خونریزی جلوگیری می‌کند.
- مصرف غذاهای سالم: مصرف مواد غذایی با ارزش غذایی بالا و کاهش مصرف شکر و اسیدهای قندی به سلامت دندان‌ها کمک می‌کند.
- اجتناب از عادت‌های آسیب‌زا: اجتناب از عادت‌های آسیب‌زا مانند مسواک زدن دندان با فشار زیاد یا باز کردن مواد بسته‌بندی با دندان‌ها، از آسیب به ساختار دندان جلوگیری می‌کند.
- کاهش مصرف مواد شکننده: مصرف مواد سفت مانند یخ یا قند را به حداقل برسانید تا از آسیب به لایه‌های داخلی دندان‌ها جلوگیری شود.
- مراجعه منظم به دندانپزشک: مراجعه به دندانپزشک برای چکاپ دوره‌ای و پاکسازی حرفه‌ای به جلوگیری از مشکلات دندانی کمک می‌کند.
با اتخاذ این اقدامات، می‌توانید احتمال نیاز به پر کردن دندان را به حداقل برسانید و از سلامت دندان‌های خود مراقبت کنید.
