التهاب لثه یا ژنژیویت لثه یک وضعیت التهابی است که لثه را درگیر میکند. این وضعیت معمولاً ناشی از تجمع پلاک در محیط دهان است. پلاک یک لایه لزج است که از باکتریها، باقیماندههای غذایی و مواد دیگر تشکیل میشود و اگر به مدت طولانی نادیده گرفته شود، باعث ایجاد التهاب در اطراف لثه میشود.
علایم ژنژیویت لثه ممکن است شامل قرمزی، ورم، خونریزی لثه در هنگام شستشوی دهان یا مسواک زدن، بوی نامطبوع دهان و حتی آبسه لثه باشد.
در صورت عدم درمان و مراقبت، ژنژیویت میتواند به شدتترین وضعیت یعنی پریودنتیت (Periodontitis) تبدیل شود که به تخریب بافتهای حاشیه دندان و حتی از بین رفتن دندان منجر میشود. بنابراین، حفظ بهداشت دهان و پیشگیری از تجمع پلاک اهمیت زیادی در جلوگیری از ژنژیویت لثه و ایجاد مشکلات بیشتر دهانی دارد.
چه دلایلی باعث رخ دادن ژنژیویت لثه (Gingivitis) چیست می شود؟
التهاب لثه یا ژنژیویت لثه به دلیل تجمع پلاک در دندانها و لثهها رخ میدهد. پلاک یک لایه لزج است که از باکتریها، اسیدها و ذرات دیگر تشکیل شده و روی دندانها و لثهها جمع میشود. اگر پلاک به مدت زمان طولانی روی دندانها بماند، باعث تحریک لثه و ایجاد التهاب میشود.
عوامل زیادی میتوانند به ایجاد ژنژیویت لثه منجر شوند، از جمله:
- نقض بهداشت دهان:
- تمیز نکردن دندانها و استفاده ناصحیح از مسواک و نخ دندان میتواند به افزایش پلاک و در نتیجه ژنژیویت لثه منجر شود.
- سیگار و ترکیبات دخانیات:
- استفاده از ترکیبات دخانیات و سیگار باعث کاهش خونرسانی به لثهها میشود و ممکن است عامل افزایش چسبندگی پلاک به دندانها باشد.
- اختلالات هورمونی:
- تغییرات هورمونی در دوران بارداری، قاعدگی و دوران پیش از قاعدگی باعث ایجاد محیطی مناسب برای رشد باکتریها و افزایش احتمال ژنژیویت لثه ایجاد میکند.
- بیماریهای مزمن:
- برخی بیماریهای مزمن مانند دیابت میتوانند خطر ابتلا به ژنژیویت را افزایش دهند.
- ژنتیک:
- برخی افراد به دلیل ویژگیهای ژنتیکی خود ممکن است حساستر به ایجاد پلاک و ژنژیویت لثه باشند.
اهمیت نظافت دهانی مناسب، دیدارهای دورهای با دندانپزشک، و ایجاد عادات سالم در مراقبت از دهان میتواند در جلوگیری از رخ دادن ژنژیویت لثه موثر باشد.
التهاب لثه را چطور درمان کنیم؟
لثه یا ژنژیویت، یک وضعیت التهابی است که معمولاً به دلیل تجمع پلاک دندانی در میان دندانها و لثه ایجاد میشود. درمان ژنژیویت به مراقبتهای دندانی منظم و بهداشت دهانی دقیق نیاز دارد. در ادامه، چند نکته برای درمان ژنژیویت آورده شده است:
- تمیزی دهان:
- دندانها را حداقل دو بار در روز (صبح و شب) با مسواک نرم و مرطوب و مدت زمان حداقل دو دقیقه بشویید.
- از مسواک با سر نرم و غنی از مواد ضدباکتری استفاده کنید.
- استفاده از نخ دندان:
- حتماً از نخ دندان استفاده کنید تا پلاک و باقیماندههای غذایی میان دندانها را تمیز کنید.
- استفاده از دهانشویه:
- اگر ممکن است، از دهانشویه با مواد ضد باکتری استفاده کنید.
- مراجعه به دندانپزشک:
- دورههای منظم برای جرم گیری دندان توسط دندانپزشک خود را رعایت کنید.
- تغذیه سالم:
- مواد غذایی با ویتامین C و آهن را به میزان کافی مصرف کنید، زیرا این مواد میتوانند به بهبود سلامت لثه کمک کنند.
- اجتناب از ترکیبات آزاردهنده:
- از مصرف ترکیبات مانند تنباکو و سیگار خودداری کنید، چرا که این موارد میتوانند به تشدید ژنژیویت منجر شوند.
اگر علائم ژنژیویت شما بهبود نیابد یا افزایش یابد، حتماً به دندانپزشک مراجعه کنید. دندانپزشک شما میتواند برنامه درمانی خاصی را برای شما تعیین کند و نکات خاصی را به شما برای حفظ بهتر بهداشت دهانی بیاموزد.
چطور از التهاب لثه پیشگیری کنیم؟
برای پیشگیری از التهاب لثه و جلوگیری از عوارض عدم درمان، میتوانید اقدامات زیر را انجام دهید:
- حفظ بهداشت دهان:
- دندانهای خود را دو بار در روز به مدت دو دقیقه با مسواک و مسواک الکتریکی تمیز کنید.
- از مسواک نرم و مسواک با سر کوچک استفاده کنید تا به راحتی به هر نقطهای از دهان دسترسی داشته باشید.
- استفاده از نخ دندان:
- روزانه از نخ دندان برای تمیز کردن فضاهای بین دندانها و پایین لثه استفاده کنید.
- استفاده از آبگرم و نمک:
- برای شستشوی دهان، از آب گرم با یک قاشق چایخوری نمک استفاده کنید. این کار میتواند به تسکین التهابات کمک کند.
- مراقبتهای دورهای:
- به صورت دورهای به دندانپزشک مراجعه کنید تا دندانهایتان را تمیز کرده و هر گونه مشکلی را به موقع تشخیص دهید.
- اجتناب از ترک سیگار و مصرف تنباکو:
- سیگار و تنباکو میتوانند عوارض التهاب لثه را تشدید کنند. اجتناب از این مواد میتواند به بهبود وضعیت لثه کمک کند.
- تغذیه سالم:
- مواد غذایی حاوی ویتامین C و دیگر مواد مغذی میتوانند به سلامت لثه کمک کنند. مصرف میوهها و سبزیجات فیبردار مهم است.
- مهار استرس:
- استرس میتواند بر وضعیت سلامت دهان تأثیر بگذارد. از روشهای مختلفی مانند مدیتیشن و ورزش برای مدیریت استرس استفاده کنید.
- پیگیری درمانی:
- در صورت داشتن علائم التهاب لثه، به دندانپزشک مراجعه کرده و درمان مناسب را پیگیری کنید.
به یاد داشته باشید که حفظ بهداشت دهان و مراقبت منظم از دهان میتواند به پیشگیری از التهاب لثه و عوارض آن کمک کند.
عوارض عدم درمان مناسب برای ژنژویت لثه
عدم درمان مناسب برای التهاب لثه میتواند به عوارض جدی منجر شود. برخی از این عوارض شامل موارد زیر میشوند:
- ترکیب شدن آبسه با الهتاب: التهاب لثه میتواند باعث تشکیل آبسه در لثه شود. اگر درمان صحیح انجام نشود، این آبسهها ممکن است ترکیب شده و عفونی شوند.
- خونریزی لثه: یکی از نشانههای التهاب لثه، خونریزی لثه است. عدم درمان مناسب میتواند باعث افزایش خونریزی شود که ممکن است به فقر خون منجر شود.
- کاهش استحکام لثه: التهاب مداوم میتواند به ضعف و کاهش استحکام لثه منجر شود. این وضعیت ممکن است باعث تحلیل لثه شود.
- آسیب به استخوانهای فک: عدم درمان مناسب میتواند باعث تخریب استخوانهای پشت دندان ها شود، که این امر ممکن است به مشکلات جدی تر مانند اختلال در حرکت دندان ها یا از دست دادن دندان ها منجر شود.
- تأثیرات بر سیستم قلبی: برخی تحقیقات نشان دادهاند که التهاب لثه ممکن است باعث افزایش خطر بروز بیماریهای قلبی عروقی شود.
از این رو، اهمیت درمان مناسب و به موقع التهاب لثه برای حفظ سلامت دهان و کل بدن بسیار زیاد است. در صورت داشتن هر گونه علائم یا نگرانی، توصیه میشود که به دندانپزشک مراجعه و درمان مناسب را دریافت کنید.